Wat maakt veranderen zo moeilijk?

Je gedrag veranderen is moeilijk. Maar waarom is het zo moeilijk? In deze blog geven wij antwoord op die vraag. We gaan het hebben over automatisch en onbewust gedrag, over je gewoontes en over weerstand. Als laatste geven we vragen mee om over na te denken voor een succesvollere gedragsverandering.

Gewoontes

Als je besluit dat je iets wilt veranderen maakt het niet uit of je gezonder wil leven, beter wil omgaan met stress, meer wilt bewegen of je eetgewoontes aan wil pakken. Je krijgt te maken met je huidige gedrag. Dit gedrag doe je al lange tijd op een bepaalde manier en is daardoor een gewoonte geworden. Hoe langer iets een gewoonte is, hoe vaster dit in jouw patronen zit en hoe moeilijker te veranderen.

Ons gedrag bestaat uit bewust en onbewust gedrag. Bij bewust gedrag, maak je bewust de keuzes en denk je vooraf goed na. Dit is ongeveer 5% van ons gedrag. De andere 95% van ons gedrag is onbewust. Dit wordt ook wel automatisme genoemd. Dit gedrag doe je zonder erover na te denken. Dit is handig want dan kost het ook weinig energie. Je rijd bijvoorbeeld zonder erover na te denken van je werk naar huis. Het nadeel is alleen dat je het koekje bij de koffie al op hebt voordat je het door hebt. Door de dag heen heb je vaak van dit soort onbewuste momenten. Door je bewust te worden van deze onbewuste momenten zul je ze makkelijker kunnen veranderen.

Als je gaat veranderen moet je steeds opnieuw bewust voor dat nieuwe gedrag kiezen. Het zit nog niet in je automatische systeem. Continue ben je de voor- en nadelen aan het afwegen. Dit kost energie. Ons lichaam wil deze energie van nature zoveel mogelijk sparen, want dat zou je op een later moment nog wel eens harder nodig kunnen hebben. Het sparen van energie komt nog uit de tijd dat voedsel voor de mens schaars was.  

Bij gedragsverandering zal je het nieuwe gedrag dus vaak moeten herhalen, zodat het uiteindelijk ook automatisme wordt en minder energie kost. Gemiddeld heeft nieuw gedrag 66x nodig om een gewoonte te worden.

Iets verliezen

Daarnaast speelt er nog iets belangrijks mee. Stel je hebt jezelf voorgenomen om twee dagen in de week dertig minuten te gaan hardlopen. Op de momenten dat je wilt gaan hardlopen doe je nu iets anders, zoals koken, boodschappen of relaxen voor de tv. Het is niet alleen dat je iets nieuws gaat doen, maar je moet er ook iets voor opgeven. En dat gevoel van iets verliezen willen we het liefst vermijden. Iets verliezen betekent namelijk iets niet meer doen en dat voelt niet prettig.

Weg van de minste weerstand

Om succesvol van gedrag te veranderen, moet je daarom de weg zoeken van de minste weerstand. Om deze weerstand voor te blijven is het goed om jezelf vooraf de volgende vragen te stellen:

1. Waarom wil je veranderen? Wat is er nu zo ongezond aan je gedrag en wat zijn dan de gevolgen als je door blijft gaan zoals je nu doet? Vaak stellen mensen hun veranderdoelen te vaag op. Ze voelen de urgentie niet om te veranderen. Uiteindelijk is het dan gemakkelijker om toch niet te veranderen.
2. Wil je wel veranderen? Accepteer je dat je er wellicht iets voor op moet geven? Je doet nu al iets op het moment dat je wil veranderen. Als je bijvoorbeeld eerder wil opstaan om te sporten, dan moet je eerder het comfortabele warme bed verlaten. Daarnaast wellicht ook eerder naar bed. En wil je dat wel veranderen?
3. Hoe staat je omgeving hierin? Steunen zij jou of zullen ze je nieuwe gedrag die bij je nieuwe leefstijl komt kijken niet accepteren? Of wellicht accepteren ze het wel, maar eten ze voor je neus die ongezonde snack weg, die jij niet wilt eten. Veranderen zal dan een stuk lastiger zijn.
4. Heb je er vertrouwen in dat het je gaat lukken? Wanneer je nu al het idee hebt dat het je waarschijnlijk niet gaat lukken, dan gaat het ook niet lukken. Stel je doelen zo op dat je het gevoel hebt dat je ze daadwerkelijk gaat halen.
5. Hoe ga je om met moeilijke momenten óf terugval? Bij verandering komt er altijd een moment dat je het moeilijk gaat krijgen. Denk bijvoorbeeld aan verleidingen in de supermarkt of op een feestje of het overlijden van een dierbare. Dit zijn de momenten dat veranderen op ‘pauze’ wordt gezet. Misschien dat je al je goede plannen overboord gooit, versoepeld óf houd je toch vol. Wat je ook doet, wanneer je vooraf nadenkt over wat je in deze situaties gaat doen, zal je jezelf gemakkelijker aan je doel kunnen houden.

Toch niet aan je doelen kunnen houden? Wees niet te streng voor jezelf. Pak de draad gewoon weer op als je er aan toe bent. Dit is een start om met veranderen aan de slag te gaan. Wil je meer kennis of misschien wel hulp bij jouw leefstijlverandering? Neem dan eens een kijkje bij onze E-learnings. We helpen jou stap voor stap op weg naar een gezondere leefstijl.